ZΩΓΡΑΦΙΚΟ HΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, ΕΦΕ
5-9-2012, Πόρτο

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΦΕ
Σημείωση στο βιβλιαράκι «ΚΑΒΑΦΗΣ, μικρά κλασικά Ά´», Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

Τι είναι το καλλιτεχνικό εφέ; Και πώς να το επιτύχεις; (Ο Ρίχαρντ Στράους το γνώριζε, δεν εξαρτάται από τα πολλά ή λίγα όργανα).
Κυρίως τι νόημα έχει; Διαφυγή από φτη ρουτίνα; Μια αναστάσιμη ανάσα μέασα στη θανατήίλα; Έκπληξη στην πλήξη; Φαίνεται σαν να ξεστρατίζει για να υπενθυμίσει στην αυτοβεβαιωμένη ταξιαρχία, πως αυτή είναι που ξεστράτισε. Πάντως θα έχει να κάνει με την επιθυμία. Η ηδονή που προκαλεί στιγμιαία το εφέ, δείχνει πως υπενθυμίζει απωθημένη επιθυμία. Μιαν βαθύτερη επιθυμία που συμβιβαστήκαμε να την ξεχνάμε. Είναι τάχα επαναστατικό ; Συχνά ξεπέφτει στο «δήθεν». Όμως μή μας παρασύρουν οι εκτροπές. Το εφέ υπάρχει στην τέχνη πάντα ως «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ». Πρέπει να έχει να κάνει με τη βαθύτερη επιθυμία του ανθρώπού. Δεν είμαστε σε θέση να την προσδιορίσουμε επακριβώς. Αλλά η σφοδρή βαθειά επιθυμία χαρίζει στο εφέ τη δόξα του.

Εννοείται πως ισχύει εδώ το του  Τσαρούχη: «ο καλός ζωγράφος ξέρει πού να σταματήσει». Και το Πατερικό «μείζων πασών των αρετών η διάκρισις».