ZΩΓΡΑΦΙΚΟ HΜΕΡΟΛΟΓΙΟ, ΝΟΗΜΑ ΕΙΚΟΝΟΣ
Δευτέρα 31-5-2021

Η Εικόνα οφείλει να εκπηγάζει την ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΕΙΚΟΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΣ ΕΜΑΣ ΠΟΥ ΤΟΝ ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΜΕ. Αυτό επιτυγχάνεται 1) με το ΒΛΕΜΜΑ που μας κοιτάζει ο Άγιος και 2) με τη ΧΑΡΑ που μεταδίδει στον προσκυνητή της Εικόνος. Αυτά ως προς την βιωματική πλευρά του ΕΙΚΟΝΙΖΕΙΝ και του ΠΡΟΣΚΥΝΕΙΝ την Εικόνα.
Υπάρχει και υπόκειται στον ορθόδοξο εικόνισμό των Αγίων και 3) η ΦΩΤΑΓΩΓΙΚΗ διάσταση του εικονισμού. Αυτό ειλναι ο ρόλος του ιδιάζοντος φωτός , το οποίο αυτουργεί την κάθε ορθόδοξη Εικόνα. Είναι Φως, αλλά διαφορετικής τάξεως από το φως του ήλιου , ο οποίος μας προσφέρει το φυσικό, διοπτρικό φως που συνιστά τη λειτουργία της ΟΡΑΣΕΩΣ . ΤΟ διοπτρικό φως ακολουθεί τους νόμους της φυσικής οράσεως, ενώ το «ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΦΩΣ» είναι υπερφυές.
Και τα τρία αυτά μαζί συνεκφράζουν την αγαπητική σχέση που ενώνει αιωνίως τα ανθρώπινα πρόσωπα-μέλη του ΣΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ , η οποία μας ενώνει οντολογικά και με το Χριστό και μεταξύ μας. ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΔΗΛΑΔΗ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ! Την ΑΙΩΝΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ=ΕΚΚΛΗΣΙΑ ! Την ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ, ΟΠΟΥ ΟΛΟΙ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΑΝ ΟΛΟΥΣ ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΣΑΝ. Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ, ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΗ, ΑΙΩΝΙΑ, ΘΕΑΝΘΡΩΠΙΝΗ, ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΟΔΗΓΟΥΣΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΣΕ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΣΧΕΣΕΩΣ, ΑΣ ΠΟΥΜΕ ΕΙΝΑΙ ΓΛΩΣΣΑ ΕΡΩΤΙΚΗ (με τη θεϊκή σημασία του έρωτος και όχι την αρχαιοελληνική, διονυσιακή).
Ας κρατήσουμε προς το παρόν τα δύο πρώτα, το ΒΛΕΜΜΑ και τη ΧΑΡΑ, που είναι πιο άμεσα κι εμπειρικά κατά την προσκύνηση των Αγίων Εικόνων. Έρχονται συχνά σε αντίθεση προς το αυστηρό ήθος που χαρακτήριζε άλλες εποχές, οπότε οι Εικονογράφοι απεικόνιζαν τους Αγίους βλοσυρούς. Ας θυμηθούμε και τις παλαιες προπολεμικελς φωτογραφίες που εκφράζουν αυστηρά ήθη στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. ( Όλοι οι παππούδες μας εικονίζονται στις προπολεμικές φωτογραφίες σε στάση προσοχής, σοβαροί προς το βλοσυροί και συνοφρυωμένοι). Τέτοιο ήθος είχαν κι οι Εικονογράφοι. Ας μη μείνουμε όμως δέσμιοι ηθών, αλλά ας ασπαστούμε κατά τον εικονισμό των Αγίων Εικόνων το ήθος της αγαπητικής ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΗΣ ΧΑΡΑΣ , για το οποίο μιλάει πολύ συχνά ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ και το ονομάζει «ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟ ΠΟΥ ΦΕΡΝΕΙ Η ΘΕΙΑ ΧΑΡΙΣ». Ο Αγιος ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ μας είχε πει: «τι πάει να πει βυζαντινή και ξεβυζαντινή τεχνοτροπία; Ο ΑΓΙΟΣ όταν είναι μέσα στη Θεία Χάρη, είναι όλος μέσα στο θείο φως. Αφήστε τις (ζωγραφικές) σκιές και την κατήφεια και δοστε στην Εικόνα ΟΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑ!»