ZΩΓΡΑΦΙΚΟ HΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΑΡΧΙΣΑΝ ΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ ΝΑ ΧΑΙΡΕΤΟΥΝ
Τετάρτη 24-8-2022
Σήμερα ζωγράφισα ξανά τον πρώτο άγγελο που Ειχα κάνει για το βιβλίο της αδελφής μας φίλης Βασως Ευαγγελόπουλου «ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑΤΑ», φοβερό βιβλίο, ιδίως για τα νανουρισματα που σιγοτραγουδούσαν στα παιδάκια τους οι φυλακισμένες κυρίες στου τότε Αβερωφ. Αυτή τη φορά όμως ζωγράφισα τον άγγελο μεγάλον 70Χ50 εκ. Για τον αυθεντικό πρώτο Άγγελο που μας χαιρετά ο Μπαμπης Λέγκας , που έβλεπε κάπου είκοσι ΣΧΕΔΙΑ μου που πρόσφερα για το βιβλίο, είχε πει πως είναι το πιο ευαίσθητο και το έβαλε Εξώφυλλο. Από τότε ζωγράφισα περίπου εικοσιδύο, και εξέθεσα στον Ιανό δεκατρείς, αλλά κανένας δεν φθάνει τον αυθεντικό , ο οποίος δεν εξετεθη ποτέ πουθενά ως ζωγραφικός πίνακας, παρά μόνο στο ΕΞΩΦΥΛΛΟ εκείνο τότε. Ούτε σήμερα τον πετυχα τον πρώτο, νομίζω όμως πως είναι καλή η έκφραση.
ZΩΓΡΑΦΙΚΟ HΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΑ ΒΟΛΤΑ
ΣΤΟΥ ΨΥΡΗ.
ΤΟ πρωί δεν μπορούσα να συνθέσω τα εξ ων συντίθεμαι συστατικά μου μέρη. Στις 12.30 έπιασα πινέλο και στις 16.00 είχα τελειώσει τον ΑΓΓΕΛΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΧΑΙΡΕΤΑ. Είναι από τους πιο σεμνόχρωμους της σειράς με αρμονία χρωματική. Το κυριότερο είναι το αισθαντικό χρωμάτισμα των παρειών και των ματιών , που εκπορεύει μιαν αισθαντική έκφραση σαν ένα παρθενικό προσωπο ντροπαλής κοπέλας. Εννοείται πως αυτό το βλέπουν τα δικά μου τα μάτια. Τα μάτια των άλλων ίσως θα διαβάζουν την... τραγική αποτυχία .
Ξαπλώνω 17.00 και σηκώνομαι 19.00 κατάκοπος. Παίρνω ανάσα και απευθύνω το κάλεσμα: «ΜΑΡΙΝΑΚΙ, ΕΙΣΑΙ ΓΙΑ ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟΥ ΨΥΡΗ;». Και το ...σπλάχνο «είναι!».
Σύνταγμα, Μητροπόλεως , Ερμού , Ψυρή και αφουγκραζόμαστε το μεράκι για γλέντι που βιώνουν οι λίγοι εναπομείναντες στην Αθηνα , οι οποίοι τις ΝΥΧΤΕΣ είναι πάντα πολλοί ! Πόσο δική μας είναι αυτή η Αθηνα κι αυτός ο Πειραιάς , αυτά τα σοκάκια κι αυτές οι πλατείες , όπου γλεντάμε μαζί με τους αρχαίους συμποσιαστές, με το Σωκράτη και τον Αλκιβιαδη. Θυμάμαι τονΣτελιο το Ράμφο που ονομάζει το μύθο της Σπηλιάς τον μέγα μύθο της φιλοσοφίας!!! Zoome ZWARA !!!
MATISSE, MODERNITE’
Ώρα 1.00 είμαστε με το Μαρινακι διαβάζοντες. Εγώ βρήκα στο πάτωμα απόκομμα : «FAUVISM WAS the first of the great aesthetic movements in modern 20th century painting and DUFY became a convert in 1905 under the influence of MATISSE”. Αν είχα το περιοδικό κι όχι το ευγενικό απόκομμα που κατάλαβα τι έλεγε , σίγουρα δεν θα καταλάβαινα πολλά . Έλα όμως που κάτι πεσμένα αποκόμματα με κυνηγάνε και δόξα τω Θεώ.
Όσο για τον ΜATISSE , στα όψιμα... νειατα μου τα τελευταία πέντε χρόνια άρχισα πραγματικά να τον καταλαβαίνω κι ας είχα διαβάσει τόσες φορές στον Τσαρούχη (εκδόσεις Καστανιώτης) για τηνμεγαλη αξία του. Ο PICASSO έλεγε, μάλλον ζηλεύοντας , «τι ειναι ο ΜΑΤΙSSE, τι είναι ο MATISSE; Είναι δυο μπαλκονόπορτες και κάτι κάγκελα». Όμως κι οι μπαλκονόπορτες και τα μπαλκόνια ακόμα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελούν διατριβές πάνω στη μελέτη του ΧΩΡΟΥ (μακρυά μας - κοντά μας, έξω - μέσα , στην πλατεία και στον ορίζοντα) και στη μελέτη του ΦΩΤΟΣ(έξω στο μπαλκόνι φως- μέσα από το μπαλκόνι σκιά, φωτεινές ΑΝΤΑΥΓΕΙΕΣ στους τοίχους, σκοτεινό ταβάνι). Κι εδώ στις μπαλκονόπορτες του MATISSE παίζουν σπουδαίο ρόλο κι οι «μελετημένες» του κουρτίνες, οι οποίες δεν παίζουν ένα φτηνό εφέ να θαυμάσουμε ωραία υφάσματα, αλλά μας αποκρυπτογραφούν μυστικά φωτοσκίασης υφασμάτων που άλλοτε φωτίζονται από τον ήλιο απευθείας κι άλλοτε το φως τις διαπερνά και τις διαφανοποιεί, γεγονός που αποτελεί τηνμεγαλη και δύσκολη εξίσωση της φωτοσκίασης.
Το συμπέρασμα είναι πως ο ζωγράφος αυτός ακόμη κι όταν καταπιανοταν με απλά ..θεματάκια, τα μελετούσε σε απύθμενο βάθος και αποδεικνυόταν ΜΕΓΑΣ δάσκαλος. Ας πούμε οι κοπελίτσες που παρουσίαζε πορτραιτα τους, οι οδαλισκες που φαίνονταν σαν εξωτικοί και ερωτικοί ρεμβασμοι του ζωγράφου και η κύρια Μουσσα του η μεγάλης προσωπικότητος οικονόμος του που πόζαρε και την έχει απαθανατίσει σε ,στιγμές σπάνιας ενδοσκόπησης, η οποία έμεινε στην ιστορία της τέχνης ως η δική του προσωπική γεννήτρια που του άναψε τα φώτα της φαντασίας και τον απογείωσε, όλες μετά από ενδελεχή μελέτη των προσωπογραφιών τους, αποκαλύπτουν τα άδυτα της γυναικείας ψυχοσύνθεσης . Και μπορούμε να πούμε πως ο MATISSE μας έμαθε τα μυστικά της γυναικείας ψυχοσύνθεσης , όσο ο AUGUST RODIN μας φανέρωσε τον τροπο που σκεπτεται λογικά και φιλοσοφικά εμμονική και σε βάθος ο ΑΝΔΡΑΣ στα γλυπτά του «σκεπτόμενου» και στα αλλά συναφή μνημειώδη έργα του.
Τέλος τα ΣΧΕΔΙΑ του κρύβουν πολλά μυστικά και χάρισαν στην ανθρωπότητα ένα σπουδαίο καλλιτεχνικό κεφάλαιο. Η αρχη των μυστικών του κρύβεται στην τάση του να κάνει τα μάτια, τα χείλη και τα μαλλιά με την απλότητα κι ελευθερία μονοκοντυλιάς. Αυτό αναπτύχθηκε περαιτέρω με τα κολάζ του MATISSE, όπου ίδρυσε τα μνημεία του εικαστικού τρόπου, όσον αφορά στο πρόβλημα αποδόσεως του χώρου ως σώματος, κινήσεως , στάσεως και προσώπου. Τέλος τα ΣΧΕΔΙΑ αποτελούν τη βάση για την επίτευξη της επιπεδότητας των σωμάτων και του χώρου δαπέδου και γενικά της σύνθεσης στους τυπικους πίνακες του, όπου απολαμβάνουμε τον εικαστικό στέρεο, πειστικό κι αληθινό χωρο με ειλικρίνεια και χωρίς τις ψευδαισθήσεις της αναγεννησιακής χωροτοπογραφιας, παρόμοια με τη λεγόμενη «αντεστραμμένη προοπτική» της Βυζαντινής εικονογραφίας.
Γνωρίζουμε πως και ο PICASSO και ο MATISSE είχαν πιάσει στα χέρια τους τουλάχιστον ρωσικές εικόνες , όπως επίσης και αφρικανικές μασκες και ποικίλα έργα πρωτόγονων πολιτισμών , μέσω των οποίων τουλάχιστον στοιχειωδώς προβληματίστηκαν πάνω στην απόδοση του χώρου και του βάθους χωρίς ψευδαισθήσεις φωτοσκίασης και φθίνουσας προς το. Βάθος προοπτικής.
Εν κατακλείδι οφείλουμε να ομολογήσουμε μετά από προσεκτική μελέτη πως η Ευρώπη που στα χρόνια του Βυζαντίου ήταν σχετικά πρωτόγονη, στον εικοστό αιώνα με τα μεγάλα επιτεύγματα του Διαφωτισμού και τον τονισμό της ισότητας όλων των ανθρώπων , έφερε και τους πολιτισμούς σε διαλογική σχέση και επέστρεψε στους παρηκμασμένους αυτούς πολιτισμούς στοιχεία τους χαμένα και διάθεση επανεξέτασης παλαιών αξιών.τωρα εχουμε όχι ένα σχημα οι γηρασμένου ανατολικοί κι αφρικανικοί πολιτισμοί κι η φωτισμένη Ευρώπη που τους διδάσκει μόνο δυτική κουλτούρα, αλλά η Ευρώπη αποδέσμευση από τους παληους αποικιοκρατικούς μονισμός να παίξει το ρόλο λίκνου της αλλήλους εργασίας όλων των ίσων μεταξύ τους. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται πάντοτε στην πράξη, δεν παύει όμως να υπάρχει ως δυνατότητα συνεργασίας.